Temettü Verimi Nedir? Nasıl Hesaplanır ? Nasıl Yorumlanır?

Temettü Verimi Nedir ?

Herhangi bir şirketin dönem içerisinde elde ettiği kazançtan dağıtmaya karar verdiği kar payına temettü denir. Şirketin hisse senedi fiyatına göre ne kadar temettü dağıttığını anlamamıza yarayan oran ise temettü verimi nedir sorusunun yanıtıdır. Bir hissenin temettü verimliliği, borsada temettü yatırımı yapmayı düşünenler için başlıca araştırma unsurlarından birisidir. 

Temettü Verimi Nasıl Hesaplanır?

Temettü verimliliği iki formül ile hesaplanmaktadır bunlar;

Temettü verimi hesabında dikkat etmeniz gerekenlerden ilki hisse senedi fiyatını güncel fiyatları baz alarak değil, maliyetinizi oluşturan rakamı baz alarak hesap yapmanızdır. Bu nedenle her yatırımcının temettü verimliliği oranı farklı olabilmektedir.

Şirketlerin temettü verimliliği karşılaştırmalarında ise baz alınan hisse fiyatı genellikle sene başındaki fiyat ya da hesaplama yapılan tarihe kadar oluşan ortalama fiyat baz alınmaktadır.

Yapacağınız hesap sonucunda sahip olduğunuz hisseden senelik yüzde kaç temettü aldığınızı anlayabilir, şirketlerin verimliliklerini karşılaştırarak yatırımlarınızı şekillendirebilir veya altın, döviz, banka faiz getirisi gibi diğer yatırım araçlarının getirileriyle kıyaslamasını yapabilirsiniz.

Temettü verimi hesaplamanın en basit yolu hisse senetlerine verilen temettü miktarının, hisse fiyatına bölünerek hesaplanmasıdır. Şimdi hesaplama işini birazda örneklendirerek anlatalım.

Hisse başı ödenen brüt temettü miktarı 2 TL olsun.

Maliyetlendiğiniz veya sene başı ya da hesaplama tarihi itibariyle hisse senedi fiyatı: 20 TL olsun.

Hissenin Temettü Verimi: 2 TL/20 TL= 0,10 yani %10 temettü verimi olur.

Kısaca yatırımcı aldığı her 20 TL değerinde hissenin 2 TL’sini (%10’unu) o yıl için geri almış olur. Temettü verimliliğiniz hisse senedi fiyatlarına bağımlı bir değişkendir. Mesela hissenin fiyatı 10 TL olsaydı verilen temettü miktarı 2 TL olsaydı veriminiz 2/10= %20 olurdu.

AYRICA

# Stopaj vergisi durumu temettü verimliliğinde dikkat edilmesi gereken ikinci önemli noktadır. Stopaj sebebiyle temettü verimi oranları brüt tutar üzerinden hesaplanmaktadır ancak elinize geçen net tutar farklıdır. Örneğin bir şirketin her payınıza brüt 2 TL temettü verdiğini varsayalım. Elinizde ise 250 adet hisse olsun. Şirket size bu paylarınız için 500 TL öder. Ancak %15’lik stopaj vergisi nedeniyle bu tutar yatırım hesabınıza 425 TL olarak yansır.

2 TL x 250 Hisse = 500 TL

500 TL %15 Vergi = 75 TL

500 TL – 75 TL = 425 TL

# Tabi bu durumun istisnaları da yok değil. Örneğin Yatırım ortaklıkları ve GYO yani Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı şirketleri stopaj vergisine bir istisnadır. Fakat bu hisse senetlerini en az 1 yıl portföyünüzde bulundurmanız şartı ile vergiye tabi değildir. Eğer bir GYO şirketinden temettü alıyor olursanız ve 1 yıl ve üzeri bu hisse senedini tutuyor olsanız net 500 TL temettü alabilirsiniz.

#Şirketlerin ödediği temettüler sene boyu değişmiyor olsa da hisselerin fiyatları anlık değişkenlik gösterdiği için temettü verimliliği de değişkenlik gösterir. 

O yüzden temettü emekliliği planları yapan borsa yatırımcıları temettü hisselerini düzenli alım için en doğru zamanı seçmeye odaklanırlarsa hem yüksek temettü verimliliğine ulaşmış olur hem de yüksek miktarda temettü ödemesi almış olur.

Temettü Verimi Ortalaması Nasıl Hesaplanır?

Nasıl hesaplanır sorusunun cevabı aslında 4 işlem matematik. Fakat burada vurgulanması gereken nokta başka. Önce şu ortalamaya bakalım.

Aynı örnekten devam edelim. İlk yıl 20 TL’den alınan hisse için 2 TL yani %10 temettü verimi aldık. Bir sonraki yıl şirket 1 TL temettü verirse bu sefer 1 TL/20 TL= 0,05 temettü verimi yani %5 geri ödeme almış oluruz.

2 yıl önce 20 TL’den alınan bu hissenin temettü verim ortalaması İlk yıl %10 + İkinci yıl %5 =  %15 bunu 2 yıla bölersek temettü verimi ortalamamız %7,5 olur. Fakat şirket üçüncü yılda hiç temettü vermedi diyelim. Bu sefer temettü verim ortalaması İlk yıl %10 + İkinci Yıl %5 + Üçüncü Yıl %0 =  %15 bunu 3 yıla bölersek = %5 temettü veriminiz olur.

Temettü yatırımcılığı için düzenli ve artan oranda temettü verimi oldukça önemli. Hem bu ortalamanın büyük oranda düşmemesi, hem de elinize geçecek temettü miktarının azalmaması adına temettü yatırımı yaparken seçtiğimiz şirkete dikkat etmemiz gerekiyor. Bunun detaylarını bir başka yazıda inceleyelim.

Temettü Verimi nasıl yorumlanır ?

Temettü verimi, şirkete ödemiş olduğunuz her 1 TL’nin yüzdesel oranda ne kadarının nakit olarak hesabınıza geri geldiğini gösterir. Bir hisseye 1000 TL yatırdıysanız ve temettü verimliliğiniz %10 ise o yıl için 100 TL karı cebinize koymuş olursunuz. Bunun her yıl değişik oranlarda olduğunu düşünür ve ortalamaya vurursanız yatırımınızın yıllara oranla dönüşüm oranını daha iyi anlamış olursunuz.

Şirketlerin temettü verimliliği ortalaması ise söz konusu şirkete yatırım yaptığınız takdirde ortalama ne kadar kar payı kazanabileceğiniz, kaç yılda ana paranızı çıkarabileceğiniz  konusunda fikir verir. Tabi temettü veren şirketler her yıl temettü verecek diye bir garanti yok. Her şirketin kar dağıtım politikası vardır ancak ilgili yılda şirketin zarar etmesi ya da kar payı vermek yerine yatırımlarını arttırmak istemesi gibi bir çok nedenle temettü vermeyebilir. 

Temettü verimi, hisse seçim kriterlerinden biridir. Sadece temettü verimi oranı yüksek görülen hisselere yönelmek doğru değildir.