İçerik Konu Başlıkları
Teknik analiz borsa ve hisse senetleri için önemli bir argüman, çoğumuz için ise bir anahtar. Bu alana özgü en çok karşımıza çıkan teknik formasyonlar konusunu açıklayalım bu makalede. Borsa teknik formasyonları, fiyat formasyonları olarak da geçer. Önemli alt başlıkları vardır. Ayrı ayrı inceleyeceğiz.
İlk grup trend dönüş teknik formasyonları, ikinci grup ise sıkıştırma (konsolidasyon) formasyonlarıdır.
Adından da anlaşılacağı üzere dönüş teknik formasyonları dediğimizde akla hemen trendin sonlandığı bölgelerde meydana gelen, sonlanmasıyla ters yönlü yeni bir trendin başlayacağına işaret eden oluşumlar gelmektedir. Sonlandırdığı trendin uzunluğuna bağlı bir süreyi kapsayan dönüş formasyonları, kısa süreli bir minör trendin sonunda oluştuğunda birkaç günden birkaç aya kadar sürerken, bir ana trendin sonunda oluşursa birkaç aydan birkaç yıla kadar sürebilmektedir.
Baş Omuz Formasyonları; OBO Formasyonu ve TOBO Formasyonu başlığı altında ikiye ayrılır.
Bu formasyon bir düşüş habercisi olarak değerlendirilebilecek bir formasyondur. Burda dikkat edilmesi gereken nokta omuz baş omuz formasyonu tamamlandıktan sonra omuz ve baş alanlarının alt tabanını oluşturan destek çizgisinin aşağı yönde kırılmasını beklemektir.
Formasyonun teyit edilmesi için fiyatın aşağı yönde kırılmış olması gerekmektedir. Aşağı yönde anlamlı miktarda ilerleyen fiyat yatırımcı için iyi bir satış sinyali olarak değerlendirilmektedir.
TOBO, fiyat hareketlerinde düşen bir trendin sonlanmakta olduğunu ve yükselen bir trendin başlayacağını gösteren üç dipli bir formasyondur.
Dip Tepe Formasyonları; İkili Tepe Formasyonu ve İkili Dip Formasyonu olarak ikiye ayrılır. ikili ve üçlü şeklinde. Üçlü dip ve tepe formasyonu nadiren oluşur o yüzden üstünde durmayacağım.
Düşüş sinyali
Yükseliş sinyali
Onay formasyonları pull back formasyonu diye bilinir ve düşüş – yükseliş onay formasyonları diye ikiye ayrılır. trend dönüş formasyonudur ve trend desteğine veya direncine tekrar dokunuş yaparak hız alır. Yeni nesil teknik formasyonlar içinde önemli bir yeri vardır.
Örnek
Trendler doğrusal (lineer) değil kaotiktir. Bu nedenle trendler içerisinde zaman zaman yön arayışları ve kararsız hareketler meydana gelebilir. Güçlenen destek ve dirençlerin istikrarlı bir biçimde çalışması, sıkışma formasyonlarının
oluşumuna neden olmaktadır. Bu teknik formasyonların tamamlanması sert yükseliş veya sert düşüşleri beraberinde getirir.
Sıkışma teknik formasyonları trend esnasında veya trendin sonlarında zaman zaman karşımıza çıkan formasyon türleridir. Bu tür formasyonlar genelde orta ve uzun vadeli trendlerde ortaya çıkmaktadır. Bu tür formasyonlar mutlaka işlem hacmiyle birlikte yorumlanmalıdırlar.
Belli başlı sıkışma formasyonları türleri şunlardır:
Takozlar belirli bir dönem içerisinde fiyatların nispi olarak gittikçe daha az genlikte hareket ettiği ve giderek sıkıştığı alanı ifade eden bir oluşumdur. Oluşum şartları nispeten üçgenlere benzemekle beraber oluşum süreci çok daha uzundur ve daralan her iki sınır çizgisi ufukta birleşmeden fiyat kırılır. Yükselen Takoz ve Alçalan Takoz formasyonu olarak ikiye ayrılır.
Takoz formasyonundan en iyi yararlanma şekli takoz sınırları kırıldıktan sonra yaşanacak yüksek ivmeli uzun soluklu harekette yer almak olacaktır. Dolayısıyla takoz sınırını yukarı kıran harekette alım, aşağı kıran harekette satım pozisyonu açmak iyi bir yatırım stratejisi olacaktır. Ancak kırılma hareketinin ters yönlü kısa süreli bir tepki olup olmadığını anlamak için fiyatın takozdan anlamlı miktarda uzaklaşmasını beklemek akıllıca bir davranış olacaktır.
Bayrak ve flama formasyonları piyasalarda oldukça sık görülür. Her ikisi çoğunlukla birlikte ele alınır çünkü her ikisinin de ortaya çıkışları birbirinin oldukça benzeridir, her ikisi de trendin yaklaşık aynı aşamasında görünme eğilimindedirler ve her ikisinin de ölçüm ve işlem hacmi ölçütleri aynıdır.
Bayrak ve flama formasyonları, dinamik bir piyasa hareketi içinde kısa ve özlü duraklamaları gösterirler. Esas olarak, hem bayrak hem de flama formasyonu için gerekli olanlardan biri, çok keskin ve neredeyse düz-çizgi şeklindeki bir hareketin önceden var olmasıdır. Bayrak ve flama formasyonları, şiddetli bir yukarı ya da aşağı hareket sırasında, aynı yöndeki hızlı koşusunu yeniden sürdürmeye başlamadan önce, bir “soluk” alabilmek için piyasanın kısa duraklamalarıdır.
Üçgen formasyonlar üç grupta kategorize edilir:
Fiyat grafiklerinde bir simetrik üçgen formasyonunun belirlenip üçgenin alt ve üst sınırlarını belirleyen destek ve direnç çizgilerinin çizilmesi için ilk olarak, ikisi yukarıda ikisi de aşağıda olmak üzere en azından dört temas noktasının var olması gerekir.
Bunlar yükselen üçgenlerden farklı olarak birer ayı piyasası formasyonudur ve ileride fiyatların üçgenin alt sınırını kırarak düşmeye başlayacağını gösterirler.
Yükselen üçgende ki görüntünün tersi oluşur. Bu durum, satıcıların giderek sabırsızlanmakta olduğunu göstermektedir. Çünkü her seferinde satış baskısı daha önce yoğunlaşmakta ve fiyatların önceki tepelere gelmesi önlenmektedir. Fiyatın daha aşağılara inmesini önleyen alıcılar ise aceleci ve istekli değildirler.
Yükselen üçgen teknik formasyonlar adından da anlaşılacağı gibi büyük olasılıkla bir yükselişin habercisi olan modellerdir. Fiyat her defasında daha yüksek bir seviyede destek görüp daha yüksek dipler oluşturmaktadır.
Yükselen üçgen formasyonları, talebin arttığı sinyalini verdiğinden dolayı, formasyon sonrası genellikle yükselen trend meydana gelir. Üçgenin yüksekliği kadar mesafe asgari
hedeftir ve tam bu seviyelerde ciddi dirençler oluşabilir.
Borsada Dikdörtgen grafik formasyonu fiyatların destek ve direnç seviyeleri arasında bir süre boyunca her iki seviye tarafına değmesiyle oluşan, borsa diliyle söylersek ayılar ve boğaların savaşı olarak adlandırılan teknik formasyondur.
Bu destek ve direnç seviyeleri genellikle yataydır. Yatay kanal şeklinde görülür. Kırılım yönü önemlidir. Ciddi kazanç ya da kayıplar oluşur.
Fincan kulp formasyonu: bir varlığın fiyat çizelgesindeki bardak-fincan ve kulp fiyat modeli , kabın “u” şeklinde olduğu ve sapın hafif aşağı doğru kaydığı, kulplu bir bardağa benzeyen teknik formasyonlar içindedir.
Fincan kulp formasyonu bir yükseliş sinyali olarak kabul edilir ve desenin sağ tarafı tipik olarak daha düşük işlem hacmi yaşar. Modelin oluşumu yedi hafta kadar kısa veya 65 hafta kadar uzun olabilir.
Amerikalı teknisyen William J. O’Neil , 1984’te kurduğu Investor’s Business Daily’de yayınlanan bir dizi makale aracılığıyla teknik gereksinimleri ekleyerek 1988 klasiği “Hisse Senetlerinden Nasıl Para Kazanılır” adlı kitabında Fincan kulp formasyonu modelini tanımladı.
Fincan ve kulp modellerini tespit ederken aşağıdakileri dikkate almaya değer:
Fincan kulp formasyonu nasıl ki yükseliş sinyaliydi, bunun tam zıttı olan ters fincan kulp formasyonu da düşüş sinyal formasyonudur.
Sin formasyonu güçlü bir direnç bölgesi etrafında kümelenen çanak formasyonları olarak tanımlanır. Direnci kırılması ile birlikte sert hareketler görülür.
Yabancılar Tarafından “Adam and Eve ” olarak adlandırılan Bizde de “Adem İle Havva” olarak adlandırılan formasyon türüdür.
Bunun tersinin olduğu durumlar da mevcuttur.
Yani bu iki şekilden de anlaşılacağı üzere ayı ve boğa piyasalarının her ikisinde de görülebilen bir formasyon türüdür.
Ölü bir kedi sıçraması, dead cat bounce diye ingilizceden çevrilen formasyonda varlık fiyatlarının uzun süreli bir düşüşten veya düşüş eğiliminin devam ettiği bir ayı piyasasından geçici, kısa ömürlü bir toparlanmasıdır. Sıklıkla, düşüş trendleri, fiyatların geçici olarak yükseldiği kısa toparlanma dönemleri veya küçük rallilerle kesintiye uğrar. “Ölü kedi sıçraması” adı, yeterince uzağa ve yeterince hızlı düşerse ölü bir kedinin bile sıçrayacağı fikrine dayanır. Borsa jargonunda keriz avlaması denilen duruma bir örnektir.
Teknik formasyonlar konusundaki rehber yazımı incelediniz. Umarım faydalı olmuştur. Paylaşımlarımı twitter adresimden de takip edebilirsiniz.
Ayrıca teknik analiz eğitiminde ilk adım yazımı ayrıca inceleyebilirsiniz.
Teşekkürler.