DXY Endeksi nedir ? Nasıl yorumlanır ?

Finansal okuryazarlık adına önemli bir konuyu en temelden açıklamaya çalışacağım. Küresel piyasaları anlamak için bir adım da bu olacak. Dolar endeksi nedir ? DXY endeksi nedir ? DXY açılımı nedir? ve nasıl yorumlanır ? gibi sorulara yanıt arayacağız.

Hazırsak başlayalım…

Malumunuz Amerikan doları dünyanın temel para birimi. Bunu henüz yıkabilen bir para birimi çıkmadı. Zorlayan var ama yıkan yok.

Dolar için “egemen para birimi”, “dünyanın rezerv para birimi”, “temel güvenli para birimi”, “ticarette temel para birimi” gibi tabirler kullanılır ve bu tanımlamaların da böyle olma sebebi aslında çok derin. Bu derinliği sağlayan unsurlardan biri olan DXY kavramını inceliyoruz bu makalede.

Şimdi öncelikle DXY endeksi dediğimiz kavramı DolarTL’den yani para birimlerinin birbirine olan değer farkından ayırmamız gerekecek. Kavram bilmeyenler için burada olaylar karışabilir ancak önemli değil çözeceğiz.

Yatırımcıların ve ticaretle uğraşan vatandaşlarımızın günlük hayatta takip ettiği DolarTL kuru ile DXY yani dolar endeksi ayrı şeyler.

DolarTL; Türk lirası cinsinden bir döviz türü.

Peki DXY endeksi nedir?

DXY Endeksi; tüm dünya genelinde doların gücünü ölçebilmek adına 1973 yılında FED yani Amerika Merkez Bankası tarafından geliştirilen, doların tüm dünyadaki gücünü simgeleyen bir endeks türüdür.

DXY Endeksi Hangi Para Birimlerinden Oluşur?

DXY endeksi bir takım para birimlerinin yüzdesel birleşimi ile oluşturulmuş.

Dünyada en yüksek işlem hacmine sahip 6 önemli yerel para biriminden oluşan  bu endekste; Euro, Japon Yeni, Kanada Doları, İngiliz Sterlini, İsveç Kronu ve İsviçre Frangı yer alır. DXY Endesi bu para birimlerinin geometrik ortalamasının dolar karşısındaki değerini gösterir.

Endeks içerisindeki para birimleri aynı zamanda ABD’nin ticaret hacmi en yüksek dövizleri olarak da söylemek mümkün.

Çin Yuan’ı dxy endeksi içinde yok! Brezilya ve Meksika gibi ülke para birimleri de yok. Halbuki bunlarla da yüksek ticareti var ABD’nin. Bu açıdan dxy endeksi zaman zaman eleştirilir.

DXY işlem saatleri nedir?

DXY endeksi alınıp satılabilen bir endeks.

New York saatine göre ABD dolarının işlem görmeye başladığı Pazar gecesinden Cuma gece yarısına kadar 24 saat işlem görüyor. DXY Endeksinde, New York Board of Trade piyasasında işlem gören finansal enstrümanlar (future kontrat, opsiyon, ETF-Borsa Yatırım Fonu, Yatırım Fonu) aracılığıyla alım – satım yapmak mümkün.

DXY Endeksi nelerden etkilenir ? Neden artar, Neden düşer ?

Endeksin, hesaplanmaya başladığı tarihten bu yana gördüğü en yüksek değer Şubat 1985’teki 164,720 seviyesi. En düşük değer ise Mart 2008’deki 70,698 seviyesi.

Endeks 2015 yılından bu yana kabaca 91,919 ile 103,820 aralığında bandında dalgalanıyor. İlginçtir ki bu kanalın üst bandına ya da alt bandına doğru bir eğilim içine girdiği dönemlerde özellikle FED yöneticilerinden eğilimi terse döndürücü yönde sözlü müdahaleler oluyor.

Peki Neden?

Ne demiştik? DXY doların gücünü simgeleyen bir endeks. Aşırı güçlü ya da zayıf dolar hem ABD’ye hem de küresel ekonomiye zarar verebilir.

DXY nasıl yorumlanır ?

DXY Endeksi, Bretton Woods sisteminin terkedilmesinden sonra ilk defa Mart 1973’te hesaplanmaya başlanmıştı. Endeksin başlangıç baz değeri olarak 100,00 seviyesi de o tarihlerde belirlenmiş. Buna göre:

Dolar endeksi 120 seviyesinde ise doların, endeksin hesaplandığı ilk günden beri altı para biriminden oluşan döviz sepeti karşısında % 20 değer kazandığı, yani güçlü bir doların var olduğu anlaşılır.

Dolar endeksi 80 seviyesinde ise doların, endeksin hesaplandığı ilk günden beri altı para biriminden oluşan döviz sepeti karşısında % 20 değer kaybettiği, yani zayıf bir doların var olduğu anlaşılır.

EUR/USD, GBP/USD, altın ve gümüş gibi yatırım araçları ile genelde ters yönlü hareket eder.

Örneğin; endekste en büyük ağırlık EURO’nun. EURO herhangi bir nedenle değer kaybetse, dolar endeksini yukarı yönlü hareket etmesi yüksek ihtimaldir.

Yine bir başka örnek ABD ekonomisi ile ilgili verilebilir. ABD ekonomik verileri pozitif veya beklentiler üstünde gelirse DXY kuvvet kazanacaktır.

DXY DolarTL’yi nasıl etkiler?

DXY içerisinde Türk Lirası yok. Fakat DXY’nin küresel ölçekte doların seyrini ifade edebiliyor oluşu nedeni ile DolarTL açısından DXY yatırımcılar tarafından takip edilmelidir. Küresel çapta ölçeklendirilen DXY’nin güçlü duruşu illaki döviz olan dolarTL’yi de güçlü tutar. 

Bu şu demek değildir: “DolarTL dalgalanmalarını takip etmek, önceden öngörebilmek için DXY takip etmeliyim” Bu yanlış/eksik bir rakip modu olur. DolarTL dinamikleri daha çok ülkemizin iç dinamikleri ile ilgilidir. Ekonomik, mali ve siyasi politikaları takip etmek DolarTL için en önceliklidir.

Evet. Finansal rehberimize bir konu daha eklemiş olduk. Umarım DXY endeksi nedir sorusuna anlaşılabilir bir makale olmuştur. 

Yurt dışı piyasalarını ve doları daha iyi anlamak ve Türkiye piyasalarına olan etkisini daha iyi anlamak için incelediğim bir kaç yazıyı da aşağıda paylaşıyorum. Faydalanabilirsiniz.

Dolarizasyon ve devalüasyon nedir?

DTH Döviz tevdiat hesabı nedir?

ETF nedir?

CDS nedir?

Bol kazançlı yatırımlar.