Borsa Grupları Nelerdir?

Borsa grupları; Borsa İstanbul Yönetimi ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından oluşturulan, benzer büyüklük, derinlik ve likiditeye sahip hisselerin bir grup içerisinde işlem görecek şekilde sınıflandırılmasıdır.

Gruplandırmalar her ne kadar benzerliklerine göre yapılıyor olsalar da; yatırımcıları yanıltmaya yönelik manipülatif hareketlerden korumayı esas alarak düzenlenmiştir. Oluşturulan sınıflandırma ile risk anlamında bir ön uyarı mahiyeti taşıdığı da söylenebilir. 

Şimdi detaylara bakalım.

Borsa Grup Kodları Nelerdir?

2019 Eylül ayından önce A B C D grup hisseleri olarak adlandırılan pazarlar (hisse senedi grupları), Borsa İstanbul yönetimi tarafından alınan yeni kararla aşağıda yer aldığı gibi güncellenmiş olup,

• Yıldız Pazar Grup 1 ve Yıldız Pazar Grup 2
• Ana Pazar Grup 1 ve Ana Pazar Grup 2
• Gelişen İşletmeler Pazarı (GİP)
• Yakın İzleme Pazarı (YİP)
• Yapılandırılmış Ürünler ve Fon Pazarı (YÜFP)
• Nitelikli Yatırımcı İşlem Pazarı (NİYİP)
• Kesin Alım Satım Pazarı
• Kesin Alım Satım Pazarı (Nitelikli Yatırımcılar Arasında)
• Piyasa Öncesi İşlem Platformu (PÖİP)

adı altında gruplandırılmıştır. Ancak hisse senedi detaylarına bakmak istediğinizde karşınıza Z1 Z2 A1 ve A2 gibi kısaltmalar çıkabilir. Bu kodlar ise;

• Z1 Yıldız Pazar 1. grubu
• Z2 Yıldız Pazar 2. grubu
• N1 Ana Pazar 1. grubu
• N2 Ana Pazar 2. grubu .

anlamını taşımaktadır. Daha önceleri ”A B C D” olarak sınıflandırılan borsa grupları, artık yeni dönemde yukarıda görüldüğü gibi gruplandırılmış ve yeni işlem kodları verilmiştir. Eğer eski haliyle A B C D grubu hisseleri neler merak edenleriniz var ise linki tıklayabilirsiniz.

Borsa Gruplarına Alınma Kriterleri Nelerdir?

Borsa gruplarına alınma kriterleri; Hisselerin Yıldız Pazar Grup 1 -2 ve Ana Pazar Grup 1-2’ye kote olabilmeleri için gereken şartlar tabloda yer aldığı gibidir. Değerlendirme işlemi, endeks dönemleri ile uyumlu olacak biçimde senede en az iki kere her şart için belirtilen verilerin son bir yıllık ortalamaları ile yapılır.

Borsa Grupları Kriterleri Nelerdir?

1) PD = Piyasa Değeri; Şirketin tüm mal varlığı ve sermayesi üzerinden hesaplanan toplam piyasa değeridir.

2) FDPD = Fiili Dolaşımdaki Payların Piyasa Değeri; Şirketin Kurul kararıyla belirtilen kriterler çerçevesinde dönem sonu itibariyle (FD pay adedi) x (bir yıllık düzeltilmiş kapanış fiyatlarının ortalaması) şeklinde hesaplanan payların piyasa değerini belirtir.

3) FDO = Fiili Dolaşımdaki Payların Şirket Sermayesine Oranı; Şirketin Kurul kararıyla belirtilen kriterler çerçevesinde hesaplanan oranı ifade eder.

4) Yerli Bireysel Yatırımcı Sayısı: Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre söz konusu hissede son bir sene içerisinde 500 TL ve üstü piyasa değerine haiz olan ortalama yerli bireysel yatırımcı sayısını ifade eder.

5) Yerli Fon: Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre ilgili hissede SPK denetiminde bulunan “Yatırım Fonlarının” ve “Emeklilik Yatırım Fonlarının” portföyünde bulunan kısmın son bir sene içerisindeki ortalama piyasa değerini ifade eder.

6) Likidite : 1 Milyon TL işlem hacmi ile hissede günlük bazda gerçekleşen ortalama fiyat değişim oranını ifade eder.

#Likidite oranının hesaplanmasında Amihud İllikidite Ölçümü (Amihud Illiquidity Measure) yöntemi kullanılır. Değerlendirme dönemi boyunca hissede ortaya çıkan günlük fiyat değişiminin mutlak değerinin, ilgili hissenin ilgili gündeki işlem hacmine oranlarının aritmetik ortalama değerinin 1.000.000 ile çarpılması ile hesaplanır. (işlem hacmine özel işlem bildirimleri dahil edilmez).

7) Ek Kriter- Temettü Getirisi:  (Son 3 yıllık net nakit temettü toplamı) / (dönem sonu piyasa değeri) x 100 değerini

ifade etmektedir.

#Ana Pazar Grup 2’de bulunan hisselerden Fiili Dolaşımdaki Payların Piyasa Değeri 15 milyon TL’den büyük ve Ek Kriter – Temettü Getirisi %15’ten büyük olanlar Ana Pazar Grup 1’e dahil edilir.

#Fiili Dolaşımdaki Payların Piyasa Değeri 500 milyon TL’nin üzerindeki hisseler Yıldız Pazar Grup 1’de değillerse diğer kriterlere bakılmaksızın Yıldız Pazar Grup 2’ye dahil edilir.

#Değerlendirme dönemlerinde Yıldız Pazar Grup 2’deki hisseler için, diğer kriterlerin oluşması şartıyla, hissenin Piyasa Değeri 450 milyon TL altına inmedikçe pazar değişimi yapılmamaktadır. Değerlendirme dönemlerinde Ana Pazar Grup 2’deki hisseler için, diğer kriterleri sağlamanın yanında hissenin Piyasa Değeri 55 milyon TL üzerine yükselmedikçe pazar değişikliği yapılmaz. 

Şimdi gelelim gruplara ait hisseleri incelemeye;

Yıldız Pazar Grup 1 (Z1) Hisseleri

39 hisseden oluşan Yıldız Pazar Grup 1‘e kote edilecek şirketlerde, fiili dolaşımdaki payların değerinin 750 Milyon TL’den büyük olması ve likidite oranının 0,2’den küçük olması gerekiyor. 

Z1 hisseleri

Yıldız Pazar Grup 2 (Z2) Hisseleri

67 hisseden oluşan Yıldız Pazar Grup 2‘ye kote edilecek şirketlerin piyasa değerlerinin 500 Milyon TL’den büyük, fiili dolaşımdaki payların değerinin 75 Milyon TL’den büyük, fiili dolaşım oranı %10’dan büyük, yerli bireysel yatırımcı sayısının 1000’den büyük, yerli fon miktarının 1 Milyon TL’den büyük, likidite oranının ise 3’den küçük olması gerekiyor.

Z2 hisseleri.

Ana Pazar Grup 1 (N1) Hisseleri

171 hisseden oluşan Ana Pazar Grup 1‘e kote edilecek şirketlerin piyasa değerinin 50 Milyon TL’den büyük, fiili dolaşımdaki payların piyasa değerinin 15 Milyon TL’den büyük, fiili dolaşım oranı %2,5’dan büyük, yerli bireysel yatırımcı sayısının 350’den büyük ve likidite oranının 10’dan küçük olması gerekiyor.

N1 hisseleri.

Ana Pazar Grup 2 (N2) Hisseleri

Ana Pazar Grup 2 67 hisseden oluşmaktadır. Ana Pazar Grup 1 kriterlerinin dışında kalan paylar Grup 2’de yer alır.

N2 hisseleri.

Gelişen İşletmeler Pazarı (GİP) Hisseleri

15 Hisseden oluşan Gelişen İşletmeler Pazarı; Gelişme ve büyüme potansiyeline sahip olan, lakin halka açık bölümünün piyasa değeri Kotasyon Yönergesinde Ana Pazar için belirlenen miktarın altında kalan şirketlerin hisselerinin yer aldığı pazardır.

Yakın İzleme Pazarı (YİP) Hisseleri

Borsa grupları arasından 29 Hisse ile oluşan Yakın İzleme Pazarı, Borsa İstanbul yönetimi tarafından yatırımcıyı korumak adına gözlem altında tuttuğu pazardır.Yakın izleme pazarındaki hisselerde açığa satış, brüt takas uygulaması, devre kesici gibi uygulamalar yoktur. 5 kez tek fiyat uygulamasına tabidir. Daha ayrıntılı bilgi için Yakın İzleme Pazarı Nedir? yazısına göz atabilirsiniz.

Piyasa Öncesi İşlem Platformu (PÖİP) Hisseleri

14 Hisseden oluşan Piyasa Öncesi İşlem Platformu Pazarı; halka açık olan ancak Borsa İstanbul’da işlem görmeyen ortaklıklara ait hisse senetlerinin alım satım işlemlerinin yapıldığı pazardır. Yakın İzleme Pazarı’nda bahsettiğimiz özellikler bu pazarda da geçerlidir. Daha ayrıntılı bilgi için Piyasa Öncesi İşlem Platformu Nedir? yazımızı inceleyebilirsiniz.

Yapılandırılmış Ürünler ve Fon Pazarı (YÜFP) Hisseleri

7 Hisseden oluşan YÜFP hisseleri; Borsa yatırım fonu katılma belgeleri, varantlar, sertifikalar, sahipliğe dayalı kira sertifikaları, gayrimenkul sertifikaları, gayrimenkul yatırım fonları ve girişim sermayesi yatırım fonlarının işlem görebildiği pazardır.

Nitelikli Yatırımcı İşlem Pazarı (NİYİP) Hisseleri

6 Hisseden oluşan NİYİP Pazarı; Halka arz edilmeksizin nitelikli yatırımcılara satışı yapılmak için ihraç edilen ortaklık paylarının ve Yönetim Kurulu’nca uygun görülen diğer sermaye piyasası araçlarının yalnızca nitelikli yatırımcılar arasında işlem görebilmesini sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.

Nitelikli yatırımcı statüsünde olmayanlar bu pazarda işlem yapamaz.

Borsa grupları hakkında güzel bir çalışma oldu. 30/06/2020 tarihi itibariyle pazarlara dahil olan tüm şirketleri siz değerli okuyucularımızla paylaştık. Bol görsellerden oluşan ve detaylara inilen hisse senedi grupları ve hisse senedi grup kodları makalemizi beğendiyseniz paylaşarak bizlere destek olabilirsiniz:)

Sağlıcakla kalın bir sonraki çalışmada görüşmek üzere…