Resesyon nedir?

Birbirini takip eden iki çeyrek dönemde büyümenin negatif gerçekleşmesi resesyon nedir sorusunun yanıtıdır aslında. Haber kanallarında duyulan ekonomik durgunluk, ekonomik daralma gibi konuların altında genellikle resesyon vardır. İngilizce (Recession) kelimesinden Türkçe’mize geçen resesyonun kelime anlamı geriye gidiştir.

Ekonomide uzun dönemli durgunluk veya küçülme anlamına gelen resesyon, ülke ekonomisindeki büyüme hızının, nüfus artış hızından daha az olması nedeniyle kişi başına düşen milli gelirin hareketsiz kalması anlamına da gelir.

Bir ekonomide resesyon olup olmadığı, o ülkenin iki çeyreklik dönemde negatif büyüme göstermesi ya da Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verilerinin incelenmesiyle anlaşılabilir.

Endüstriyel üretim, istihdam, toptan ve perakende ticaret verileri, reel gelir gibi makro ekonomik göstergeler bu ölçümlerin içerisinde yer almaktadır.. 

Resesyon olursa neler olur? 

Ülkelerin resesyona girmelerine neden olan en temel sebepler neler ve resesyon olursa ne olur tek tek bakalım.

• Ekonomik büyüme, nüfus artış hızının altına iner.
• Kişi başına düşen milli gelirin durağan ve gerileyen hale dönüşür.
• İşsizliğin artar.
• Ekonomik faaliyetler duraksar ya da geriler.
• Üretim faaliyetlerinin düşer.
• Tüketim faaliyetleri düşer. 
• Ülkenin yerel para birimi döviz kurları karşısında değer kaybeder.
  
• Ülke ekonomisi küçülür ve dolayısıyla GSYH negatif büyüme gösterir.
  
• Devletin vergileri düşer.
• İthal ürünlerin fiyatı artar.
• Borsa ve diğer para piyasaları sağlıksız bir işleyişe geçer

Resesyon Nasıl oluşur?

Ülke ekonomisinde yaşanan resesyona karşı önlemlerin alınmaması durumunda; resesyon, kendi kendini besleyerek daha kötüye giden bir süreç halini alır. İnsanlar bu gibi resesyon dönemlerinde” işsiz kalabilirim ya da ekonomik kriz çıkabilir” düşüncesiyle tüketimlerini azaltarak tasarruf etmeye çalışır. Aslında bu düşünce ile de işsiz kalma yolunda bir adım atılmış olunur. İnsanlar tüketimlerini düşürdüğünde, ürünlere olan taleplerin azalması nedeniyle şirketlerin halka arz edecekleri mal miktarı da aynı oranda azalır. Şirketler, satış yapamazlarsa üretmelerinin bir anlamı kalmayacağı için işçi çalıştırmanın da bir anlamı kalmayacaktır. Dolayısıyla şirketler, işçi çıkarma yoluna, küçülmeye hatta şirketi kapatma yoluna gider.  

Üretim ve tüketim faaliyetinin bu denli azaldığı bir ekonomide devletin gelir vergileri de haliyle düşer. Devlet memurlara maaş ödemekte zorlanır, özel sektör işçi almaktan kaçınır ve ekonomik kriz çanları iyiden iyiye çalmaya başlar. Eğer resesyon zamanla kendi kendine düzelmezse gelişmekte olan ülkeler ve ekonomisi zayıf olan ülkeler IMF gibi kuruluşlardan nakit arayışına girerek sorunu çözmeye çalışır. İşte bu zincirleme faaliyetler resesyon nasıl oluşur sorusuna öz bir yanıt. 

Resesyon ne kadar sürer?

Resesyon zamanla düzelebilen bir durumdur. Resesyon dönemi ülkelerin iç dinamiklerine göre değişkenlik göstermekle birlikte genelde 9-15 ay arası sürer. Resesyon bittiğinde ekonomi yavaş yavaş canlanmaya başlar. Resesyon döneminde ayakta kalabilen, yatırım yapabilen, fırsatları değerlendirebilen şirketler gelecek dönemde rakiplerinin önüne geçebilir ve hatta resesyon öncesi durumlarından daha güçlü hale gelebilir.

Bir Ekonominin Döngüsü

Gayrisafi Yurt İçi Hasılata göre bir ekonominin yaşam döngüsü;