PD/DD Nedir? Nasıl Hesaplanır? Nasıl Yorumlanır?

PD/DD Nedir?

PD/DD nedir: PD/DD oranı bir hisse senedinin piyasadaki değeri ile defter yani muhasebe değerinin birbirine bölünmesi ile elde edilen bir değer ölçümleme oranıdır. Eğer PD/DD nedir? ayrıntılı öğrenmek istiyorsanız doğru adrestesiniz. Genellikle borsada ucuz hisse bulmak isteyenlerin ve özellikle uzun vadeli düşünenlerin sıkça başvurduğu bir karşılaştırma rasyosunu/temel açıdan bir değerleme ölçütünü yani PD/DD oranını açıklayacağım.

Önce kısaca bir bakalım finans literatüründe temel analizde değerleme yöntemleri neler?

Şirket Değerleme yöntemleri

Temel analiz yöntemi ile yatırım yapan bir çok kişinin aklına takılan esas soru şudur: “Benim şirketimin gerçek değeri ne?”

işte bu sorunun cevaplanması işi değerleme yöntemleri ile bulunuyor. İşin teorik ve pratik kısmında bir çok değerleme yöntemi mevcut. Meraklıları için bunlardan önemli olanlarını aşağıya belirtiyorum. Dileyen ayrıca araştırma yapabilir.

• Nakit Akımları
• Net Aktif Değeri Yöntemi
• Piyasa Değeri – Defter Değeri Yöntemi
• Tasfiye Değeri Yöntemi
• Yeniden Yapma Değeri Yöntemi
• İşleyen Teşebbüs Değeri Yöntemi
• Emsal Değeri Yöntemi
• Ekspertiz Değeri Yöntemi
• Temettü Verimi Yöntemi
• Fiyat/Kazanç Oranı Yöntemi
• Fiyat/Nakit Akım Oranı Yöntemi
• Piyasa Kapitalizasyon Değeri Yöntemi
• Defter Değeri Yöntemi
• Varlık Fiyatlama Modeli (Capital Asset Pricing Model-CAPM)

Şirketlerin hisse senetlerinin değerleme ölçüm yöntemlerinden olan piyasa değeri defter değeri (PD/DD) (Bazı kaynaklarda F/DD olarak da görürsünüz. Aynı şeyi ifade eder. F= FİRMA) ise benim sıklıkla başvurduğum işlevsel bir yöntem.

Bu orantısal veri malum iki bileşenden oluşuyor: piyasa değeri ve defter değeri. Önce tek tek bakalım.

Şirket piyasa değeri nedir nasıl hesaplanır?

Piyasa değeri şirketin borsada  alınıp satıldığı fiyattır.

Yani bir şirketin piyasa değeri o şirkete ait hisse fiyatının toplam hisse sayısıyla çarpılmasıyla bulunur. Örneğin 1 milyon hissesi olan bir şirketin hisse fiyatı 5 TL ise o şirketin piyasa değeri 5 milyon TL olarak hesaplanır.

Bir şirketin piyasa değeri sürekli oynaklık gösterir. Sebebi ise piyasa değeri hesaplanışında kullanlan hisse senedi cari fiaytıdır. Bu fiyat malumunuz anlık değişkenlik gösterir.

DD Defter Değeri nasıl hesaplanır?

Defter değeri muhasebe değerini ifade eder. Karşılığı doğrudan bilançodan bulunur. Özkaynaklar bize bu değeri gösterir. Yani toplam varlıklarımızdan toplam borçlarımızı çıkardığımızda bize defter değeri kalır.

Defter değeri = Özkaynaklar.

Peki hissenin defter değeri nedir dersek:

DD yani Defter Değeri Nasıl Hesaplanır

Burada şunu göz ardı etmemek gerekir;

Aslında, firmanın sahip olabileceği iyi yönetim, iyi bir şöhret ve yetenekli personel gibi değer ifade eden birçok varlığı bilançoda yer almamaktadır.

Aslında şirketin net değeridir defter değeri dediğimiz olay…

PD/DD Nasıl Hesaplanır?

Yukarıda açıkladığım iki bileşeni bir araya getirmek kaldı geriye. Piyasa değeri/Defter değeri iki şekilde hesaplanabilir.

PD/DD Hesaplama

Tüm bu anlattığım hesaplamalar işin teorik/akademik kısmıydı. Bunları tek tek elle hesaplamanıza da gerek yok. İnternette bunların hesaplanmış hallerini rahatlıkla bulabilirsiniz.

Bize asıl lazım olan bilgi bu PD/DD oranının yorumlanışı.

Şimdi PD/DD oranı nasıl yorumlanmalı ona bakalım.

PD/DD oranı nasıl yorumlanır?

Önce çok basit bir şekilde ifade edelim.

Pd/dd oranı için 1’in altında olması hisse senedinin oldukça düşük değerlenmesi; yani ucuz kaldığı olarak  yorumlanmaktadır. 1’in üstünde oran çıkması ise hissenin artık pahalanmaya başladığı olarak düşünülebilir.

Yatırımcılar da genel olarak bu orana hisse ucuz mu değil mi sorusunun cevabını bulmak için bakar.

Peki aslında durum gerçekte böyle midir? Diyelim ki x hissesi PD/DD oranı 0,55 çıktı. veya y şirketinin PD/DD oranı 4,55 çıktı. Her durumda x şirketi ucuz y şirketi pahalı mı diyeceğiz?

Tabiki hayır.

X şirketi PD/DD oranı düşük: yani piyasa bu şirkete özvarlığının yarısı kadar değer biçmiş. Veyahut şirketin varlıklarının expertiz değerlemesi güncel değil. Örneğin çok değerli arazileri var ama bunların defter değerleri 10 yıl öncesinin fiyatları. Gibi gibi gibi. Örnekler çoğaltılabilir. işte bu durum belki de o şirketi satın almak için fırsat. çünkü zamanı gelince o şirket gerçek ederine ulaşacak.

Y şirketinin PD/DD oranı ise yüksek. yani piyasa bu şirkete özvarlığının 4-5 katı fiyat biçmiş. Bu durum ise belki de şirketin çok yatırım yapıp geleceği fiyatladığını, yada markalaşmasının çok iyi seviyede olduğunu gösteriyor olabilir.  Karlılığı gün geçtikçe artan oranda olabilir. Şirketin özel bir hikayesi olabilir. Veyahut aksi düşünecek olursak hissede büyük bir spekülasyon var ve hisse senedi fiyatı şirketin piyasa fiyatını şişiriyor diyebiliriz.

Tüm bu olasılıkları en doğru değerlendirmenin yolu nedir derseniz “şirketi iyi tanımaktır” derim.

Tüm borsa hayatınız ve genelinde de aslında tüm hayatınız için tavsiye ettiğim bir söz var, duymuşsunuzdur:

“Beklentiler alınır gerçekleşenler satılır.”

Biz bu oranı yorumlarken hem bu sözü aklımızın kenarında tutacağız, hem de satın alacağımız şirketi iyi tanımaya çalışacağız.

Borcu harcı ne durumda, esas faaliyet gelirleri nasıl, vergisini harcını verdikten sonra ne kadar kar elde edebiliyor. Portföyündeki menkuller, gayrimenkuller ne durumda, patentleri var mı, şirket yöneticileri gerçekten yetkin insanlar mı, şirket iyi yönetiliyor mu…. gibi bir çok soruyu bilmemiz gerekir eğer uzun vadeli yatırımcı isek.

Lafı da çok uzattık. Bir not daha düşeyim ve bitirelim.

PDDD oranını kendimize bir değerleme ölçütü olarak seçeceksek eğer aynı sektördeki şirketlerin oranlarına da bakarak yorumlamak gerekir. Bu da çokca kullanılan ve işe yarayan bir yöntemdir. Örneğin aynı sektördeki PDDD oranı en düşük iki şirketi takip listemize alarak şirketi tanımaya yönelik çalışmalar yaparsak en doğru sonuçlara ulaşabiliriz düşüncesindeyim.

PD/DD oranı en iyi hangi şirketler için verimli kullanılır.? 

Bunun cevabı oldukça karmaşık. ama en basit şekilde şunu diyebilirim. PD/DD oranı en iyi GYO ve YO için verimli kullanılır. Bu da aklınızın bir köşesinde dursun.

2020 ay sonları itibariyle PD/DD oranı 1’in altında olan hisseler listesi için düzenli yaptığım listeleri de takip edebilirsiniz.

SON SÖZ 

PD/DD Nedir konusu ile ilgili söyleyebileceklerim şimdilik bu kadar. Borsa rehberimize bir yeni başlık daha eklemiş olduk. Okuduğunuz için teşekkür ederim. Görüşmek dileğiyle, bol kazançlar.