Katılım Endeksi Hisselerinde Arındırma Nedir?

İslami açıdan aslen bir yatırımcının elde ettiği gelirlerin tamamen İslami prensiplere uygun yollardan elde edilmesi gerekir. Fakat mevcut ekonomik sistem bu anlamda hemen her yatırımcıyı çıkmaza sokmaktadır. Şirketler de yine bu sistem münasebetiyle İslami prensiplerden sapmalarla yoluna devam etmek durumunda kalabilmektedir.  İşte bu noktada faiz ve diğer haram unsurlar içeren faaliyetlere hassasiyeti olan Müslüman borsa yatırımcılarının tercih ettiği katılım endeksi hisselerinden elde edilen gelirin arındırılması / arındırma kavramı ortaya çıkmaktadır.

Arındırma, herhangi bir şekilde haram unsurlardan kaynaklanan gelirlerin tespit edilip elde edilen gelirlerin temizlenmesi yani arındırılması işlemidir.

En temel manasıyla arındırma işlemi nasıl yapılır? İslami kriterleri tam olarak karşılamayan bir yatırım aracından elde edilen getirinin haram unsurlardan kaynaklandığı düşünülen kısımlarının sadaka olarak verilmesi ile arındırma işlemi yapılır.

Fıkhi açıdan arındırma dediğimiz olay zekat ile oldukça benzerdir. Evet, zekât ibadeti kişinin elde etmiş olduğu gelirin bir anlamda temizlenmesi anlamına gelir. Fakat arındırma işlemleri için hesaplanan miktarın zekat veya vergi/vergi indirimi şeklinde kullanılması caiz değildir. Sadaka olarak değerlendirilip hayır ve bağış işlerinde kullanılması gerekir.

Peki gelelim katılım hisselerinde arındırma işleminin nasıl yapılacağı sorusuna…

Katılım Hisselerinde Arındırma Nasıl Yapılır?

Katılım endeksi hisselerinde arındırma işleminde benimsenen iki yöntem vardır. Bunlardan ilki  kâr payı arındırması yani temettü gelirinin arındırılması ve ikincisi haram gelir arındırması yani mahsurlu gelirin arındırılmasıdır.

Esas alacağımız ve bilmemiz gereken 4 kaynak var. Bu kaynaklardan yararlanarak yatırımcı kimliğinize uygun şekilde arındırma işlemlerinizi yapmanız gerekir.

+Birinci kaynak  TKBB Danışma Kurulunun Katılım Finansı Standartları: PAY SENEDİ İHRACI VE ALIM-SATIMI. Okumak için ayrıca tıklayınız.

+İkinci kaynak TKBB Danışma Kurulunun rehberi: KATILIM FİNANS İLKELERİNE UYGUN FAALİYET GÖSTEREN ŞİRKETLERİN BELİRLENMESİNDE ESAS ALINACAK
REHBER. Okumak için ayrıca tıklayın.

+Üçüncü kaynak  TKBB Danışma Kurulunun bir başka rehberi: KATILIM FİNANS İLKELERİNE UYGUN FAALİYET GÖSTEREN ŞİRKETLERİN PAY SENETLERİNE AİT MAHZURLU KAZANÇLARI ARINDIRMAYA İLİŞKİN UYGULAMA REHBERİ. Okumak için ayrıca tıklayın. 

+Dördüncü kaynak İlgili şirketin KAP sayfasındaki “katılım finans” bölümünde yer alan bilgiler.  Katılım Endeksi arındırma oranlarına buradan ulaşacağız.

Bu alanda “Şirketin Katılım Finans İlkelerine Uygun Olmayan Gelirlerinin Oranı” açık bir şekilde belirtilmiş durumda. Oranın halihazırda %5 üstünde olması zaten şirketin endeks dışında kalmasına sebep.  %0 olması ise istenilen ideal durum. Fakat bu mümkün olmamış ve şirket 6 aylık faaliyet dönemi içerisinde uygunsuz bir faaliyetten gelir elde ettiyse bunun tüm gelirine oranı bizim arındırmada temel alacağımız orandır. (diğer yeterliliklerin karşılandığı varsayımı ile). Örnek ekran görüntüsünü aşağıda paylaşıyorum.