Vix Endeksi Nedir ?

Vix endeksi piyasalardaki korkunun, stresin ne boyutlarda olduğunu ölçümleyen bir endekstir. Bu nedenle günümüzde korku endeksi olarak da anılmaktadır. Tabi aklınıza yahu korku ölçülür mü? diye soru gelebilir. Cevap elbette hayır. Korku bir insani duygudur ve finansal piyasalarda yatırımcıların risk iştahını en çok bu etkiler. Yani aslında VIX endeksi yatırımcıların risk iştahını ölçen bir gösterge. Bu konuyu daha detaylı açmadan önce Korku Endeksi Nedir ?, Vix Endeksi Kim Tarafından Oluşturulmuştur ?, Vix Endeksi Açılımı Nedir ?, Volatilite Nedir ? başlıklarına bir göz atalım.

Vix Endeksi Kim Tarafından Oluşturulmuştur ?

Vix Endeksi / Korku Endeksi 1993 senesinde ”CBOE” (Chicago Board Options Exchange) Amerikan opsiyon borsası tarafından oluşturulmuştur. Amerika başta olmak üzere dünya genelinde oldukça önem verilen ve takip edilen bir göstergedir.

Vix Endeksi Açılımı Nedir ?

Vix Endeksinin açılımı: İngilizce ” Volatility IndeX” ‘in kısaltmasıdır. Türkçe karşılığı ise ”Volatilite Endeksi” anlamına gelmektedir.

Volatilite Nedir ?

Volatilite: Finansal piyasalarda herhangi bir ürünün belirli bir zaman dilimi içerisinde fiyatında yaşanan oynaklık/değişkenliktir. Volatilite genelde standart sapma yöntemi ile ölçülmektedir. Çoğu zaman belirsizliğin arttığı zamanlarda volatilite yüksek olduğu görülmektedir.

Vix endeksi / Korku endeksi konusunu merak edip araştıran insanlar genelde işin teknik kısmıyla pek ilgilenmedikleri ve sizi detaya boğmak istemediğim için teknik konusunu pas geçmek istiyorum. Lakin Vix Endeksi nedir ? sorusuna açıklık getirebilmemiz için opsiyon kavramını anlatmamız gerekir.

Peki;

Opsiyon Sözleşmeleri Nedir ?

Opsiyon: Belirli bir dönemde yada net bir zamana kadar herhangi bir ürünü anlaşılan fiyattan satın alma hakkını bize veren ve ülkemizde yoğun bir şekilde kullanılan finansal bir araçtır. Opsiyon sözleşmeleri ise yatırımcıların varlıklarını olası risklerden koruyabilmek adına en çok faydalandıkları araçlardan birisidir.

Opsiyon sözleşme ücretleri belirli bir zaman dilimine kadar araba, ev, arsa vs. almak için mal sahibine ödenen kapora ücretine benzer. Opsiyon sözleşmeleri belirlenen bir bedel karşılığında ürünün alım hakkını opsiyon yapan kişiye verir. Opsiyon sözleşmeleri satış hakkı için de kullanılabilir.

Piyasalarda yaşanan tedirginlik, geleceği kestirememe ve riskli olarak değerlendirilen zamanlarda opsiyon sözleşmeleri karşılığında vermiş olduğunuz bedel ile Hedge yani korunma edinmiş olursunuz. Böylelikle portföyünüzde yer alan hisseleri koruyabilmek için tedbir almış olursunuz.

Opsiyon sözleşmesine ödenecek olan bedel arz talebe göre değişkenlik gösterecek olup, VIX Endeksi‘nin artmasına yada azalmasına sebep olacaktır.

S&P ve VİX İlişkisi Nedir ?

500 Büyük Amerikan şirketini kapsayan S&P 500 endeksi Standart Poor’s tarafından yapılmaktadır. Amerika’da hisse senetlerinin yaklaşık %75’ini kapsamaktadır. Vix endeksi S&P 500 endeksinin oynaklığını ölçümler. Vix endeksi ölçümü S&P 500 üzerinden yapılıyor olması bunun sınırlı bir veri olduğunu göstermez. Çünkü S&P 500 Abd dışında da borsanın göstergesi konumundadır.

Bu nedenle Vix endeksi / korku endeksi yükseliyor ise buradan piyasaların riskli ve geleceğin belirsiz olduğunu anlamını çıkartmamız gerekiyor.

VİX Endeksi Nasıl Yorumlanır ?

Yapılan analizlere göre VIX endeksinin %30’un üzerine çıkması yatırımcılarda risk algısını yükselttiği, gelecek beklentilerinin olumsuz olduğu ve piyasaların gidişatından çekindiklerini gösterirken, endeks değerinin %20’nin altına inmesi ise bu düşüncelerin tersine döndüğünü göstermektedir.

Piyasalar genellikle Vix endeksini ;

0-10 arası: Finansal piyasalar bayram havasındadır.

11-20 arası: Finansal piyasalar normaldir.

21-30 arası: Finansal piyasalar stress altındadır.

31 ve üzeri : Finansal piyasalar zorlu dönemdedir.

Şeklinde yorumlamaktadır. Vix endeksi geçtiğimiz mart ayında 80’i aştı ve 10 gün boyunca 60 değerinin üzerinde kalarak tarihi bir rekor kırdı. Geçtiğimiz 2008 krizi ve Lehmann Brothers’ın çöküşünde yaşanan panik havasında oluşan grafiğe bakalım.

2008 Krizi Vix Endeksi

Bu makaleyi kaleme aldığımız 21/04/2020 tarihi itibari ile Vix endeksine bakacak olursak;

Vix endeksi

Vix endeksi piyasaların geçtiğimiz aya göre hala zorlu bir dönemde olduğunu göstermektedir.