DİKKAT: 2019 Eylül ayında Borsa İstanbul yönetimi tarafından alınan kararla A,B,C ve D olarak gruplandırılan pazarlar kaldırılarak yeni gruplar ve pazarlar oluşturulmuştur. Şuan okumakta olduğunuz makale eski pazar sistemini anlatan arşiv yazısıdır. Yenilenen pazar sistemi hakkındaki yeni makalemiz ilgili içerik olarak alta eklenmiştir.
Borsa Grupları Nedir? Borsa Grup Kodları Nelerdir?
“A grubu hisselerden şaşma!”, “C grubu hisseleri alınır mı?”, “A B C D grubu hisseleri neler, hisse senedi grupları arasında ne fark var?”, “Hisse senedi sınıflandırması neden sürekli değişiyor?”, “Hisse senedi sınıflarındaki değişiklik hisse fiyatını nasıl etkiler?” gibi cümleler ile sık sık karşılaşmışsınızdır.
Borsa okuryazarlığı minvalinde mutlaka bilinmesi gereken hususlar olarak, bu yazımda hisse senetlerindeki sınıflandırmadan bahsedeceğim.
Sene 2014. SPK bir karar alıyor ve borsada işlem gören hisseleri A,B,C ve D olmak üzere dört gruba ayırıyor. Amaç? Amaç spekülatif hareketleri engellemek, çöple samanı ayırt etmek; bir bakıma küçük yatırımcıyı alacağı hisse konusunda risk açısından uyarmak.
Bu karar 2015 yılında uygulamaya geçiyor ve borsadaki 400 küsür hisse senedi 4 gruba ayrılıyor.
Kötü hisse-iyi hisse, spek hisse-sağlam hisse tartışmaları eşliğinde, haliyle 2015’in Ocak ayı borsada bir hayli çalkantılı geçiyor. C grubuna alınan hisselerin hemen hemen hepsi %15-20’lere varan düşüşler yaşıyor vs.
Şimdi 2015-2019 Eylül arası gruplandırma nasıldı ona bakalım.
İçerik Konu Başlıkları
Önce 2019 yılındaki pay gruplarındaki dağılım vereyim.
Düzenlemeye de kısaca göz atalım.
*Borsa pay piyasasında işlem gören payların (hisse senedi) işlem esaslarının belirli özellikleri dikkate alınarak farklılaştırılması ve bunların sınıflandırılması amacıyla söz konusu payların A, B ve C olmak üzere üç farklı grupta izlenmesine,
*Pay piyasası dışında kalan; Gelişen İşletmeler Piyasası (GİP), Serbest İşlem Platformu (SİP), Nitelikli Yatırımcı İhraç Pazarı ve Gözaltı Pazarı’nda (GP) işlem gören payların genel olarak D Grubu adı altında izlenmesine ve söz konusu payların içinde bulunduğu piyasa, platform veya pazarın özellikleri dikkate alınarak farklı işlem esaslarına tabi tutulmasına,
*30 milyon TL ve üzerinde olan payların (1 lot=1 pay), A Grubuna dahil edilmesine,
*30 milyon TL’nin altında ancak 10 milyon TL ve üzerinde olan payların B Grubuna dahil edilmesine,
*10 milyon TL’nin altında olan payların C Grubuna dahil edilmesine,
Burada özetle dikkat edeceğimiz hususlar;
Hissenin borsadaki halka açıklık oranı ve fiili dolaşımdaki pay sayıları (piyasadaki lot sayısına göre belirlenir)
Gözaltı pazarında işlem görüp görmeme durumu
Menkul kıymet yatırım ortaklıkları büyüklükleri
Yukarıdaki kriterlere göre belirlenen A B C D Grubu hisseler her altı ayda bir yenilenir. Yani şirketlerin hisse grupları fiyatlarındaki ve pay oranlarının artışına yani işlem gören lot sayılarının artışına göre borsadaki grupları değişebiliyor.Borsa İstanbul , her altı aylık ortalamasına göre gelecek dönemlerdeki hisse gruplarını belirliyor.
Özellikle günlük al-sat yapmak isteyenlerin aşağıdaki bilgilere de hakim olması gerekir.
*A grubu ve B grubu hisselerde bekleyen emirlerin derinlik bilgileri veri yayın ekranlarında (Matriks, Foreks gibi) 5 kademeye kadar gösterilirken, C grubu hisse senetlerinde tek kademe gösterilir.
Özellikle A grubu hisseleri, oldukça hacimli işlem yeteneğine sahip hisselerdir. Bunun ana nedenlerinden biri de şudur:
A grubu ve B grubu hisse senetleri; sürekli müzayede işlem yöntemine tabidir ve ayrıca kredili alım, açığa satış, ödünç alma veya ödünç verme işlemlerine konu olabilirler.
*C grubu hisse senetlerinde; piyasa yapıcı veya likidite sağlayıcısına sahip olması durumunda sürekli müzayede işlem yöntemi uygulanabilir. Aksi durumda, tek fiyat işlem yöntemine tabi olurlar. C grubu hisse senetleri; kredili alım veya açığa satış işlemlerine konu olamazlar.
C grubuna giren şirketler kendilerine bir piyasa yapıcısı aracı kurum seçmek zorunda. Piyasa yapıcısı belirlemeyen şirketin hisseleri tek fiyattan işlem görür. Bu hisselerde kredili işlem ve açığa satış yapılamaz. Eğer piyasa yapıcısı belirlenirse hisse “sürekli müzayede” şeklinde işlem görür ve alım-satım emirleri her kademeye girilebilir.
Şimdi bu bahsettiğimiz A, B, C, D grubu hisselerin listelerine bir göz atacağız. Öncesinde baştan bir not düşeyim. Listelerde bir “E” harfi ile karşılaşacaksınız. Literatürde ismi “özellik kodu” olarak geçer. Peki nedir bu “E” harfi?
Modern finansal piyasalarda, finansal araçlar kullanım alanları ve niteliklerine göre isimlerinin baş harfleri ile kodlanmıştır. “E” harfi de “Hisse Senetleri” nin inglizce karşılığı olan “Equities” den gelir.
Bu listelere Borsa İstanbul A.Ş. sitesinden kolaylıkla ulaşabilirsiniz. Ben tabloları toparladım o kadar.
2019 yılında A grubu hisse senetleri listesi
2019 yılında B grubu hisse senetleri listesi
2019 yılında C grubu ve D grubu hisse senetleri listesi
Yukarıda bahsetmiştik. Her 6 ayda bir Borsa İstanbul A.Ş. hisselerin gruplarını belirlemiş olduğu değerleme yöntemine göre değiştirir.
……
Borsa okuryazarlığı konusunda kendimce bir arşiv yapmaya ayrıca gayret ediyorum. Ara sıra bu alanda da yazılar yazıyorum. Bunlardan birini daha bitirmiş olduk. Umarım faydalı olmuştur. Diğer arşivsel bilgilere ayrıca buradan bakabilirsiniz.
Bol kazançlı yatırımlar dileğiyle. Görüşmek üzere.
SON SÖZ
“Uzun vade kavramı olaylara bakışımızı yanlış yönlendirir. Çünkü uzun vadede hepimiz ölmüş olacağız.”
John Maynard Keynes
güncellenecek