Tepe kuruluşu Park Holding olmak üzere; enerji, maden, cam, cam kimyasalları, denizcilik ve medya gibi ana faaliyet dallarında şirketleri olan Ciner Grubu ile borsadaki şirket toplulukları incelemelerime devam ediyorum. Ciner Grubu kimin? Ciner hangi sektörde? Ciner Medya, borsa Ciner hissesi PRKME hisse analizi, PRKME Hisse yorumu, Ciner yatırımları, Turgay Ciner kimdir…. gibi pek çok değindik.
Başlayalım o zaman. İyi okumalar.
İçerik Konu Başlıkları
Ciner Grubu, Turgay Ciner’e ait bir grup. 1978 yılında Park Grubu olarak faaliyetlere başlayan grup, 2004 yılında Ciner Grubu ismini alarak varlığını devam ettirmekte.
1956 Artvin/Hopa doğumlu olan Turgay Ciner, üniversite yıllarında oto yedek parçacılığı yaparak ticarete atılmış. Üniversiteyi bırakmış ve 22 yaşında Park Grubunu kurmuş.
1984 yılında abisi ile birlikte Almanya’dan Mercedes marka otomobil ve oto yedek parça ithal etmeye başlarlar.
1988 yılında Ciner Grubunun yolları Anadolu Endüstri Holding‘in ortaklarından Osman Yazıcı ile kesişir. Anadolu Grubunun Irak’taki taahhüt işlerini devralır ve Körfez krizine kadar o bölgede entegre tesis taahhütleri ve tekstil sanayi tesislerinin kurulması ve işletilmesi projelerinde anahtar teslim işler yapmaya başlar.
Körfez pazarından çıktıktan sonra Orta Asya ve Rusya pazarına geçiş yapan Ciner Grubu, tekstil tesis yatırımlarına burada devam eder. Bir yandan da Türkiye’de tekstil fabrikaları satın almaya başlar.
1990’lı yılların başından itibaren özelleştirme projeleri ile birlikte “Enerji ve Madencilik” alanında da yatırımlara odaklanır.
1995’de “Havaş” adıyla kurduğu şirket ile Hava alanı Yer Hizmetleri AŞ’nin özelleştirmesi ihalesini kazanır.
1995-2000 yılları arası ise Ciner Grubunun siyasi ilişkilerinin iyice arttığı (Mesut Yılmaz, Mehmet Ağar ve Süleyman Demirel ile) bir dönem. Aynı dönem medya sektörüne de geçişin yapıldığı dönemdir.
1998 yılı Sabah Grubu (ATV, Takvim, Sabah gazetesi, vs.) için Dinç Bilgin ile bir ortaklık kurulur. Medya sektöründeki girişimleri daha sonraki yıllarda da devam edecektir.
2002’de Sabah grubunun tamamını,
2009’da Habertürk Grubu, Bloomberg HT, 2013’de ise Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu sonrası Show Tv’yi satın alır.
Başta da belirttiğim üzere Ciner Grubu: enerji, maden, cam, cam kimyasalları, denizcilik ve medya gibi ana faaliyet dallarında faaliyet göstermekte.
Bunlara ilaveten spor kulübü yönetimi (Kasımpaşa Spor), oto kiralama, otopark işletmeciliği, otelcilik, sigortacılık, depo işletmeciliği ve havacılık sektörü ile jet kiralama gibi diğerlerine nazaran daha düşük bütçeli faaliyetlere de sahip.
Tüm bu alanlarda yaklaşık 10 bin 500 kişi istihdam edilmekte.
Ciner Grubu madencilik ve enerji sektöründe, Türkiye’nin çeşitli ilçelerinde bulunan linyit ve taş kömür ocaklarından çıkarılan kömür ile elektrik üretimi yapmakta.
Ankara Çayırhan Ocağı, Elbistan Çöllolar Ocağı, Tavşanlı ilçesine bağlı Tunçbilek beldesindeki İğdekuzu Kömür Ocağı, Zonguldak Kozlu ve Üzülmez tesisleri, Şırnak Silopi Asfaltit kömürü İşletmesi gibi bir çok işletmeleri ile elektrik üretiminde oldukça etkin.
Türkiye’de ve hatta Avrupa’da cam sektöründe hakim konumda olan Şişecam ve iştiraklerini daha önce incelemiştik. Bir göz atmanızda fayda var.
Cam ve kimyasalları gerçekten önemli bir sektör. Buraya kısaca bir kaç sebebini yazıp Ciner Grubu’nun da bu alanda iddialı olduğunu anlatmaya çalışacağım.
Cam üretiminde kullanılan girdilere bakalım önce:
Kum, soda, dolomit, kuvartz gibi maddeler.
Ülkemizin bu kaynaklar açısından zengin olması nedeniyle, Türk cam sanayi % 98 oranında
yerli ham madde kullanmakta; gelir olarak da döviz kazanmakta. Bu birinci büyük önem/neden.
İkinci olarak, cam sektöründe üretilen ürünler bir çok sektörde olmazsa olmazlar arasında.
inşaat, otomotiv, dayanıklı beyaz eşya, küçük ev aletleri, gıda, içki, meşrubat, ilaç, kozmetik, turizm (lokanta gibi), mobilya, boru, elektrik ve elektronik gibi birçok sektöre ürün sağlamakta.
Özellikle düz camda, inşaat ve otomotiv sektöründe yaşanan gelişmeler sektörü doğrudan etkilemekte. İnşaat sektöründeki, güneş enerjisine yönelik yüksek performanslı camlar ya da otomotivde yeni girilen projeler, düz cam faaliyetlerini etkileyen unsurlardan.
Gelelim soda külü sektörüne.
Soda külü toprak altındaki “trona” madeni denilen bir madenden elde ediliyor. Doğalı var sentetiği var. Doğal soda külü, sentetiklere göre, sürdürülebilir maliyet bakımında daha avantajlı.
Bu maddenin endüstride kullanımı açısından, hafif, orta ve ağır soda külü olmak üzere üç çeşit üretimi mevcut.
Hafif ve orta yoğunluklu soda külü, düşük ısılarda çabuk çözünme özelliğinden dolayı suda çözünme gerektiren sabun, deterjan, yağ ve tekstil endüstrileri ile kağıt, alüminyum üretimi gibi farklı sektörlerde kullanılıyor.
Ağır soda külü ise cam ürünlerinin yapımında kullanılıyor.
Dünya doğal soda külü üretiminde Türkiye 1. sırada.
Ciner Grubu, hem cam sektörüne hem de soda külü sektörüne yatırım yaparak bu alanda oldukça maaliyet kazancı sağlamış. 4 farklı şirket ile bu sektörde domine olma çabası içinde.
Eti Soda, Ankara Beypazarı’nda; Kazan Soda Elektrik ise yine Ankara Kazan bölgesinde soda külü üretim ve satışını yapmakta.
Eti Soda’nın % 74 hissesi Ciner Grubuna, kalan yüzde 26 hissesi bir devlet kuruluşu olan Eti Maden İşletmeleri A.Ş.ye ait.
Kazan Soda Elektrik ise bildiğiniz üzere geçtiğimiz aylarda açılışı yapılmış bir tesis.
Park Cam, Bilecik Bozüyük fabrikasında, cam ambalaj ürünleri sağlamak amacıyla kurulmuş.
Ve son olarak Ciner Resources LP şirketi. Bu şirket, Ciner Grubunun Amerika’daki yatırımı. ABD’de Wyoming eyaletinin Green River havzasında doğal soda külü üretimi yapmakta. Şirket, Green River’daki Big Island Mine ve Üretim Tesisi’nin % 51’ine sahip.
Ayrıca şirket, New York borsasında 2013 Eylül ayında halka arz edilmiş, CINR koduyla işlem görmekte.
Şişecam’ın iştiraki Soda Sanayii, Ciner Grubu ile ABD’de doğal soda üretim tesisi kurmak için Haziran 2019’da ortaklık sözleşmesi imzaladı.
SODA, Imperial Natural Resources Trona Mining adlı Ciner Grubu şirketi ile eşit hissedar olacak. Beş yılda tamamlanacak yatırımın 2024’te faaliyete geçmesi hedefleniyor.
Yatırım tutarının belirtilmediği açıklamaya göre yatırım ortaklarca eşit oranda paylaşılacak ve yüzde 20’si özkaynak, yüzde 80’i kredi ile finanse edilecek.
ABD’nin Wyoming eyaleti Green River bölgesinde kurulacak tesis, çözelti madenciliği yöntemiyle yılda 2.5 milyon ton soda ve 200,000 ton sodyum bikarbonat olmak üzere toplamda 2.7 milyon ton kapasite üretim yapacak.
Her iki grup için de önemli bir gelişme. Malum bu sektörde ikisi de kendi alanlarında dünya liderliğine oynayan aktörler. 5 yıllık bir süreç var şimdi. İzlemeye devam.
Ciner Grubu şirketleri arasından sadece tek bir şirketi halka açık; PRKME hissesi.
Park elektrik hissesi PRKME, 1997 yılından beri borsada işlem görmekte.
PRKME hisse teknik analizini ayrı bir sayfada inceledim. Ara ara da soru geldikçe güncelliyorum. Dilerseniz bakabilirsiniz.
Genelde karıştırılan bir mevzu var: Park Elektrik – Park Holding ayrımı.
Bunlar aynı şirketler değil. Birbirinden en azından yapı itibariyle ayrı; ama birbirinin iştiraki konumundalar. Önce bunu belirteyim.
Park Holding, Ciner Grubu tepe holdingi. Ortaklık yapısı da şu şekilde.
PRKME ortaklık yapısı ise şöyle.
1994 yılında tekstil olarak başladığı ana faaliyet kolunu, 2000’de elektrik ve madencilik olarak değiştirmiş.
O günden 2016’ya kadar Siirt’te bakır madenciliği yapan Park Elektrik, 2017 yılında oradaki varlıklarını Cengiz İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye 195 milyon dolara satarak, şirketin ana ortağı olan Park Holding A.Ş. ve Turgay Ciner’in sahip oldukları Konya Ilgın Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş.’nin %100 hissesini satın aldı. Bedel 150 milyon dolar.
2043 yılına kadar da işletim ruhsatına sahip olunan madende, 138 milyon işletilebilir linyit olduğu tahmin ediliyor. 2018 yılında maden çıkarmaya başlanması bekleniyordu; fakat henüz ses seda yok.
Kömür çıktıktan sonra 500 MW kurulu güce sahip entegre bir termik santral kurma projesi olarak hayata geçmeyi bekliyor.
2018 yılı ilk çeyreğinde gerçekleştirilen santral ve maden sahası hazırlık giderlerinin toplam bedeli 671.513 TL olmuş.
Tüm altyapı ve bürokratik işlemlerini tamamlamaya çalışan şirket, bu yeni alanda faaliyete geçmesiyle hissede de hareketlilik başlayacaktır.
SON SÖZ
Borsadaki şirket toplulukları incelememize bir yenisini daha katmış oldum. Bu yazıda ilaveten PRKME hisse analizi de yaptım. Umarım faydalı olmuştur.
Turgay Ciner ve Recep Tayyip Erdoğan ilişkisi çok sorulan, merak edilen konulardan. İşin bu boyutuna fazla giriş yapamadım. Yazıdaki eksiklerden biridir.
Ciner Grubu ve PRKME Park Elektrik hissesi hakkında sizler de yorum yaparsanız memnun olurum, aydınlanırız.
Bol kazançlı yatırımlar dileğiyle. Görüşmek üzere.
“Piramitin bir kaç yüz metre ötesinde eğilip yerden bir avuç kum aldım.
Sonra biraz uzaklaşıp avucumdaki kumu yavaş yavaş yere boşalttım.
Kendi kendime mırıldanıyordum.
Sahrayı değiştiriyorum…!”
Borges-Atlas
